Suy thoái kinh tế là sự suy giảm đáng kể trong các hoạt động kinh tế như sự suy giảm GDP hay tổng sản phẩm quốc nội trong một khoảng thời gian kéo dài (thời gian hai hoặc hơn hai quý liên tiếp trong năm).
Suy thoái kinh tế là sự suy giảm đáng kể trong các hoạt động kinh tế như sự suy giảm GDP hay tổng sản phẩm quốc nội trong một khoảng thời gian kéo dài (thời gian hai hoặc hơn hai quý liên tiếp trong năm).
Suy thoái kinh tế thế giới khi đi qua luôn để lại những tổn hại lớn mà khó có thể quên được. Cùng Zalopay điểm lại những cuộc suy thoái kinh tế thế giới để nhìn lại chặng đường phát triển kinh tế trong những năm gần đây:
Năm 1929 là thời điểm mà các sàn giao dịch vô cùng nhộn nhịp nhưng tình trạng thất nghiệp vẫn tăng và sản xuất thì giảm trên toàn cầu. Tổng GDP thế giới giảm đến 26% và tỉ lệ đầu cơ mặc định cao nhất là 15,4%.
Năm 1980 xảy ra hai cuộc suy thoái lớn làm rung chuyển nền kinh tế cả thế giới. Sự kiện đầu tiên diễn ra do một phần thay đổi trong chế độ ở Iran và tình trạng giá dầu tăng mạnh. Sự kiện thứ hai bắt đầu từ năm 1981 và kéo dài đến 16 tháng ngay sau khi Cục Dữ Liệu Liên bang tăng lãi suất để ngăn chặn lạm phát. Tổng GDP giảm xấp xỉ 2,5% và tỷ lệ đầu cơ mặc định cao nhất khoảng 2%.
Cuộc suy thoái toàn cầu năm 2007 - 2009
Suy thoái năm 2007 vẫn là một nỗi ám ảnh tồi tệ nhất kể sau cuộc Đại suy thoái năm 1929. Thời điểm này, bất động sản dường như vỡ trận làm kìm hãm ngành tài chính, tín dụng và thế chấp. Ước tính GDP giảm 4,3% và tỷ lệ đầu cơ mặc định cao nhất là 4,1%.
Đại dịch COVID-19 đã gây ra một cuộc khủng hoảng chưa từng có tiền lệ của nền kinh tế thế giới. Tốc độ và độ sâu khác thường của giai đoạn suy thoái bắt đầu từ tháng 4/2020, khi tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh chưa từng thấy kể từ sau cuộc Đại khủng hoảng năm 1933. Lúc này, tổng cầu giảm do người dân chỉ ở nhà thay vì chi tiêu, kéo theo hoạt động kinh doanh giảm sút, GDP của hầu hết các quốc gia cũng bị ảnh hưởng tiêu cực.
Tính đến năm 2024, tuy có những dấu hiệu tích cực như chuỗi cung ứng dần ổn định và nhu cầu tiêu dùng tăng trở lại, song sự phục hồi kinh tế vẫn diễn ra không đồng đều giữa các quốc gia. Các vấn đề như lạm phát gia tăng, nợ công chồng chất và bất ổn địa chính trị tiếp tục đe dọa triển vọng tăng trưởng. Thế giới đang hướng tới một trạng thái "bình thường mới", nơi sự linh hoạt và thích ứng là chìa khóa để vượt qua những khó khăn kinh tế còn tồn tại.
Trên đây là một số thông tin liên quan đến suy thoái kinh tế, về những dấu hiệu, nguyên nhân và ảnh hưởng của hiện tượng này. Hy vọng qua bài viết trên, Zalopay đã giúp bạn biết suy thoái kinh tế là gì, nguyên nhân gây nên tình trạng này cũng như giúp bạn có thêm sự chuẩn bị khi gặp trường hợp này.
Sức cầu giảm cả trong sản xuất và tiêu dùng. Trong tình hình kinh tế đang suy thoái, nhiều doanh nghiệp đã cắt giảm kế hoạch sản xuất kinh doanh, thu hẹp quy mô do chi phí sản xuất tăng đặc biệt là lãi vay ngân hàng. Các hoạt động dịch vụ sẽ bị thu hẹp khi lượng khách du lịch giảm.
Nếu nền kinh tế đi xuống, ngân hàng trung ương sẽ không thể sử dụng các công cụ tiền tệ để kích thích tăng trưởng kinh tế do việc làm này sẽ làm gia tăng lạm phát của quốc gia. Do đó, có thể thấy rằng năng lực trợ giúp của ngân hàng đối với nền kinh tế suy thoái gặp nhiều trở ngại. Đồng thời, lợi nhuận của nhiều ngân hàng có thể giảm, thậm chí một số ngân hàng nhỏ có thể thua lỗ; nợ xấu tăng lên; nên hệ thống ngân hàng tài chính có nguy cơ bị ảnh hưởng.
Định nghĩa suy thoái kinh tế nêu trên cũng một phần cho thấy tình trạng này xuất hiện khi có sự tụt giảm về hoạt động kinh tế nói chung và GDP nói riêng. Bên cạnh đó, suy thoái kinh tế còn được biểu hiện qua một số dấu hiệu cụ thể như sau:
Suy thoái kinh tế ảnh hưởng rộng trên thị trường tài chính, chi phí vốn trở nên đắt đỏ hơn. Các nhà đầu tư và các quỹ đầu tư nước ngoài sẽ gặp khó khăn hơn trong việc huy động vốn, hoặc có xu hướng thận trọng hơn trong quyết định đầu tư khi các thị trường lớn của họ đang gặp khó khăn. Có thể các nhà đầu tư ngoại sẽ rút vốn khỏi thị trường nơi xảy ra suy thoái kinh tế để ứng cứu cho công ty mẹ tại các thị trường lớn.
Khi các ngân hàng gặp khó khăn, nhiều hợp đồng vay vốn sẽ không được ký kết hoặc không thể giải ngân được và thị trường xuất khẩu có khả năng bị thu hẹp nên dòng vốn chảy vào thị trường bị giảm sút là không tránh khỏi.
Suy thoái kinh tế ảnh hưởng xuất khẩu, nợ vay ngắn hạn của các ngân hàng, hoạt động của các tổ chức tài chính, tín dụng… Do đó các doanh nghiệp đang niêm yết trên TTCK sẽ không tránh khỏi tác động xấu, đặc biệt là doanh nghiệp xuất khẩu, theo đó giá cổ phiếu có thể sụt giảm.
Đồng thời, suy thoái kinh tế cũng tác động mạnh mẽ đến tâm lý của các nhà đầu tư chứng khoán, TTCK lập tức bị tác động xấu vì những lo ngại của các nhà đầu tư trong nước.
Thị trường BĐS có mối liên hệ mật thiết với thị trường vốn và tài chính. Hoạt động đầu tư kinh doanh BĐS đòi hỏi một lượng vốn rất lớn. Tiềm lực tài chính của hầu hết các doanh nghiệp kinh doanh BĐS phần lớn phụ thuộc vào nguồn vốn bên ngoài mà chủ yếu là vốn vay của các ngân hàng và tổ chức tín dụng. Đây là một khó khăn của doanh nghiệp kinh doanh BĐS trong điều kiện khủng hoảng tài chính hiện nay.
Có một vấn đề thú vị khi tìm hiểu về suy thoái kinh tế, đó chính là không phải thị trường toàn cầu đều sẽ bị ảnh hưởng theo chiều hướng đi xuống. Mặc dù cung - cầu đều sụt giảm, các hoạt động kinh doanh bị đình trệ nhưng vẫn có một số ngành nghề khó có thể cắt giảm hoàn toàn. Điều này có thể dễ dàng quan sát sự ổn định của các chỉ số thông qua bảng điện tử giao dịch chứng khoán. Theo đó, các lĩnh vực bạn có thể cân nhắc đầu tư khi diễn ra suy thoái kinh tế như:
Lý do bạn nên đầu tư vào những ngành nghề thiết yếu kể trên, là bởi khi suy thoái kinh tế, nhu cầu con người sẽ giảm thiểu các hạng mục chi tiêu hưởng thụ xa xỉ. Thay vào đó, họ sẽ chỉ tập trung vào các hạng mục cần thiết cho sinh hoạt hàng ngày. Do vậy, đây chính là những gợi ý có thể sinh lời ổn định mà bạn có thể tham khảo nếu muốn đầu tư vào thời điểm suy thoái..
Sự suy giảm trên thị trường chứng khoán cũng là minh chứng rõ ràng cho sự suy thoái kinh tế. Chỉ số trên sàn chứng khoán chính là những con số biết nói cho biết tình hình kinh tế của mỗi quốc gia, mỗi khu vực.
Một trong những dấu hiệu cho thấy suy thoái kinh tế trên toàn thế giới sắp diễn ra đó là việc xảy ra mâu thuẫn trong các chính sách tài khóa tiền tệ ở một số nền kinh tế lớn. Khi quốc gia có sự xung đột về kinh tế, tài chính, chính trị rõ ràng nhất thì đó là dấu hiệu cho thấy suy thoái kinh tế đang đến gần .
Tỷ lệ thất nghiệp cao báo hiệu một cuộc suy thoái kinh tế đang đến gần. Nhiều doanh nghiệp có xu hướng thu hẹp hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc sáp nhập thậm chí là giải thể dẫn đến việc tái cơ cấu lại lao động, cắt giảm nhân sự, tính giảm biên chế, nhân viên thời vụ sẽ là những người đầu tiên mất việc, mất đi nguồn thu nhập.
Ngoài ra, dữ liệu về tiền lương tháng sẽ cho thấy biểu hiện về tình hình của thị trường lao động một cách rõ rệt hơn. Thu nhập của người dân giảm, ảnh hưởng đến cơ cấu GDP, cơ cấu GDP là căn cứ nhận định sự tăng trưởng của nền kinh tế.
Vào thời điểm các công ty ngừng tuyển dụng thêm nhân công hoặc thậm chí là sa thải nhân công, thu nhập của lao động giảm sút, đó là biểu hiện mầm mống của một cuộc suy thoái.
Một trong những dấu hiệu cho thấy suy thoái kinh tế là tình trạng Thu hẹp tín dụng. Khi các Ngân hàng nhận thấy chiều hướng đi xuống của hoạt động kinh tế và những rủi ro trong tương lai của các khoản vay, ngân hàng sẽ thận trọng hơn với các khoản cho vay mới, quy định trần tín dụng và yêu cầu giảm tỷ lệ cho vay ở các ngành có rủi ro cao dẫn đến điều kiện vay vốn của các Doanh nghiệp trở nên khó khăn hơn đặc biệt các Doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Đường cong lãi suất trái phiếu là một trong những tín hiệu của một cuộc suy thoái.
Trong lĩnh vực tài chính, đường cong lãi suất trái phiếu (yield curve) là đường thể hiện các mức lãi suất khác nhau đối với các khoản vay có giá trị ngang nhau nhưng kỳ hạn khác nhau. Nguyên nhân chủ yếu do lạm phát.
Lạm phát thường đồng nghĩa với sự tăng trưởng kinh tế. Lạm phát tăng sẽ khiến lượng trái phiếu mua vào cao hơn để lấy lãi suất bù đắp vào khoản mất giá. Do đó, đường cong lãi suất phản ánh tác động của thị trường đối với nền kinh tế, lạm phát là nguyên nhân chính.
Theo nguyên tắc lãi suất dài hạn sẽ cao hơn so với lãi suất ngắn hạn. Khi xảy ra trường hợp lãi suất dài hạn lại thấp hơn so với lãi suất ngắn hạn thì đường cong lãi suất sẽ có dấu hiệu đảo ngược. Yếu tố này dẫn đến tăng trưởng kinh tế giảm. Xem thêm: Báo Cáo Trái Phiếu & Tiền Tệ
Nền kinh tế được cho là không tốt khi số lượng người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp gia tăng. Thất nghiệp, thiếu việc làm, mức lương thấp trong khi lạm phát gia tăng sẽ làm tăng nguy cơ nợ xấu của các cá nhân. Đối với nợ xấu của Chính phủ, việc thiếu nguyên liệu sản xuất sẽ dẫn đến tình trạng phải đi vay các quốc gia khác, trong thời gian kéo dài, nền kinh tế không có chuyển biến tích cực sẽ dẫn đến nợ xấu. Xem thêm: Báo cáo Ngành
Ngoài các yếu tố trên, các yếu tố ngoại sinh như thời tiết hay chiến tranh có thể tự chúng gây ra suy thoái kinh tế nhất thời. Khi các cuộc chiến càng kéo dài, thì kim ngạch xuất khẩu của những nền kinh tế này càng bị ảnh hưởng sâu rộng hơn.